De Vlaamse Saar Fivez en Marianne Cap (samen het theatergezelschap Moeder Eik) werken in Venezuela aan een filmproject, samen met een groep jongeren met een moeilijke thuissituatie. deBuren zet hen graag in als verslaggevers ter plaatse.Vrijgemaakte straten, dat wel. Maar nog steeds een gebrek aan basisproducten en prijzen die de pan uitswingen; Venezuela is er na de protesten niet beter op geworden. Het land lijkt in een impasse te zitten met weinig hoop op verandering.
Claqueta © Saar Fivez
Een aantal weken geleden gaven we, niet met volle goesting, onze paspoorten af aan de grenspost van de SAIME (de nationale migratiedienst) in de hoop opnieuw negentig dagen in het land te mogen verblijven. Dat zou in orde komen als we ons in levende lijve presenteerden op het hoofdkantoor. Uiteindelijk kregen we de grote baas in Caracas niet te zien. Het scheelde zelfs niet veel of we mochten helemaal niet binnen. Hoe schaars gekleed sommige vrouwen er hier ook mogen bijlopen, in het hoofdgebouw van de SAIME kom je er niet in met een rok of ontblote schouders. Het werd snel duidelijk dat 'vrouwelijke charme' ditmaal geen zoden aan de dijk zou brengen. We werden verplicht een broek te gaan kopen en iets te zoeken om de schouders zedig te bedekken. Na uren wachten – we kunnen er nog steeds niet aan wennen – kwam er een compromis uit de bus. Er wordt een 'Saar-en-Marianne-gedoogbeleid' afgekondigd; onze paspoorten blijven bij de SAIME, we mogen het land niet verlaten – tenzij naar België – en we moeten ons elke maand opnieuw aanmelden. Het voelt een beetje als een voorwaardelijke vrijlating, maar we kunnen alleszins verder met ons project.
Dat project kent op dit moment haar hoogtepunt. Er werden al twee kortfilms opgenomen, de derde staat deze week op de planning. Het is zowel voor de jongens van de Fundación Don Bosco als voor ons een ongelooflijke ervaring. Hoe onze prille droom van twee jaar geleden uiteindelijk zoveel mensen op de been brengt, we staan er nog steeds van te kijken. Op de set zijn we gemakkelijk met vijftien personen, van regisseur via set designer en focus puller tot gedienstige chauffeurs. Het resultaat van de kortfilms zullen we over een tweetal weken aan de jongens en hun familie presenteren, in het tehuis en de wijk waar ze wonen. Dat ze trots zullen zijn, merken we nu al. We hopen echter vooral dat dit project iets meer teweegbrengt. Dat het geloof en de energie die wij in deze kinderen hebben gestoken ook een uitwerking heeft op henzelf. Dat ze zich de moeite waard voelen en daardoor met een groter vertrouwen de toekomst tegemoet gaan.
Regisseur Marzel overlegt met Javier © Saar Fivez
Opnames kortfilm © Marianne Cap
Hopelijk ziet die toekomst er ook voor Venezuela iets rooskleuriger uit dan vandaag. De barricades zijn opgeruimd en de mensen geraken weer vlotjes op hun bestemming. Toch zijn met het verdwijnen van die barricades de problemen in het land niet verdwenen, integendeel. Basisproducten zijn nog steeds een schaars goed en fors duurder geworden door de aanhoudende inflatie. De verhoging van het minimumloon naar 4251,40 Bfs blijkt een pleister op een houten been en biedt allerminst een antwoord op de prijsstijgingen. Een stukje kaas kost vandaag bijvoorbeeld al gemakkelijk 150 Bfs. Om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen, combineren vele Venezolanen dan ook twee jobs. We ontmoetten een taxichauffeur die met zijn eerste job als schrijnwerker 7000 Bfs verdient. Om zijn gezin van vier te kunnen onderhouden (eten, woning, vaste kosten ...) heeft hij zo'n 12000 Bfs nodig. Hij wordt dus gedwongen om 's namiddags in zijn gammel karretje te kruipen om wat extra te verdienen. Het lot van vele Venezolanen, zo blijkt.
Él que se cansa, pierde ('Hij die moe wordt, verliest') lazen we enkele maanden geleden op pamfletten, affiches en allerlei muren in de stad. Studenten en sympathisanten kwamen massaal op de been en versperden kruispunten, er rotsvast van overtuigd dat het dit keer wél een andere richting uit kon gaan. Ze zouden de baan pas vrijmaken als de regering zich terugtrok. De slogans in het straatbeeld zijn ondertussen veranderd in me cansé ('ik ben moe geworden') of Mérida quiere paz ('Mérida wil vrede'). Bovendien zijn er weinig mensen enthousiast over de barricades. 'Die zijn fataal geweest voor het land, hebben niet het beoogde resultaat bereikt. We moeten op zoek naar andere manieren om te protesteren.' Wat die manieren dan kunnen zijn, daar weet ook deze taxichauffeur geen antwoord op. Kamperen voor overheidsgebouwen blijkt alleszins niet de juiste zet. Een tweetal weken geleden werden 240 jongeren opgepakt omdat deze protestactie een broedplaats zou zijn voor criminaliteit.
Mérida © Marianne Cap
Ook de staatsgreep, waarover duchtig werd gespeculeerd, is uitgebleven. Die kan immers niet gebeuren door het volk, maar enkel door het leger. We vingen laatst geruchten op dat er heel wat militairen ontevreden zijn met het beleid, maar of die coup er echt van komt, betwijfelen we sterk.Waar we in het begin nog onder de indruk waren van zo'n uitspraken en dachten dat we een historisch moment in de geschiedenis van dit land meemaakten, nemen we nu alles met een stevige korrel zout. Maduro is nog steeds aan de macht, de melk blijft op en de wachtrijen aan banken en supermarkten zijn nog altijd honderden meters lang. Venezuela blijft dus hangen in een status quo. Wij vragen ons ondertussen af of dit land, dat zo vastzit in zijn gespletenheid, hier ooit uit zal geraken. En vooral, hoe het dat moet doen. Als we het weten, melden we ons graag aan in el Palacio de Miraflores. Met bedekte schouders en een broek, uiteraard.
Saar en Marianne © José Simón
EXTRA * Beluister het interview met Saar Fivez in De Ochtend op Radio 1 (07.03.2014). * Lees ook over de voorbereidingen van Marianne en Saar:Beter gevallen dan nooit gesprongen (09.07.13) Con mucho gusto (15.07.13) Rollercoaster van emoties (25.07.13) Thuiskomst (01.08.13)* Venezuela 2014:Even geduld a.u.b. (03.03.14) 3-2-1 acción! (31.03.14) Vooruit met de geit (14.04.14) Het is vooral de liefde die telt (06.05.14) Status quo? (27.05.14) Daarom Venezuela! (16.06.14)