Het Rode Oor

De langzaam omvallende fabriekstoren

door Mia Timiaan

Datum 19 februari 2018
Door
Mia Timiaan

Hoe schrijf je een goed erotisch verhaal? Een tekst van Mia Timiaan over emoties, metaforen en zintuigen in erotica. Mia Timiaan (auteur en winnaar van het Rode Oor 2017) was een van de juryleden van het Rode Oor 2018.

Het is een vak apart, erotica schrijven. Net zoals horror, ook al zo’n onbegrepen genre. Eén verkeerd gekozen woord en je rukt (sic) de lezer direct uit een droomwereld, uit de woordencocon die je net langzaam en zorgvuldig rondom je gewillige slachtoffer hebt gesponnen.

Elk jaar weer wordt ie gevreesd: The Bad Sex in Fiction Award van het literaire magazine Literary Review. Genomineerden zijn zeker niet de minste schrijvers: Ian McEwan, Jonathan Safran Foer, Haruki Murakami en Philip Roth zijn allemaal wel een paar keer voorgedragen. Hoe schrijf je een goed erotisch verhaal?

Laat seks een onderdeel zijn van je narratief. Je personages moeten iets willen en daar herkenbare emoties bij hebben.

Wees vooral zorgvuldig. Want ook al gaat het er in zowel horror als erotica meestal ruig aan toe, het begin moet je toch echt zorgvuldig opbouwen. Voorspel, eigenlijk. Hinten, plagen, verleiden. Een spanningsboog creëren. Niet meteen die monsterspin. Niet beginnen met penetratie. Geef context mee (zodat de woorden ‘monsterspin’ en ‘penetratie’ wel ineens logisch zijn, brrr), laat seks een onderdeel zijn van je narratief. Je personages moeten iets willen en daar herkenbare emoties bij hebben.

Echte mensen, met echte verlangens. Niemand is benieuwd naar het seksleven van bordkartonnen figuren. De meeste porno is snel saai omdat je naar copulerende clichés moet kijken. De timmerman of de pizzabezorger, de huisvrouw die net even geen contanten paraat heeft. Erotica vraagt om personages van vlees en bloed, die daadwerkelijk ergens wonen. Hun wensen en frustraties. Mee mogen leven, dat windt pas echt op.

Let op met metaforen en zet zintuigen in.

Literaire schrijvers willen soms te graag laten zien dat ze goed nagedacht hebben, met als heilige graal de briljante metafoor. Maar juist bij die metaforen gaat het mis, blijkt elke keer uit de nominaties voor de Bad Sex Award. Vochtig schaamhaar als een druipend regenwoud. Een opgewonden vrouw als een thermosfles met kokend water. Een verkeerde metafoor laat je publiek grinniken in plaats van verlangen naar meer. Zoals die bekende reeks uit comedy’s: het lanceren van de raket, de trein in de tunnel. Vonkenregen. Spuitende champagne, schuimige golven. En als laatste de langzaam omvallende fabriekstoren.

Zintuigen. Zet die in wanneer je schrijft. Zien en horen mogen meestal wel meedoen in een verhaal, maar veel schrijvers vergeten proeven, ruiken en voelen. Gebruik drie verschillende zintuigen en je tekst wordt driedimensionaal, komt veel meer tot leven.  Interessant is dat je ‘voelen’ nog zou kunnen onderverdelen, in drie aparte zintuigen. De somatische zintuigen. Tastzin, oftewel aanraking of druk. Thermoceptie, het voelen van warmte of kou. En nociceptie, het ervaren van pijn. Dit trio geeft je wellicht nog wat extra mogelijkheden voor je verhaal.

En omdat het bij Het Rode Oor expliciet om audio gaat: draag je tekst dan een paar keer hardop voor.

Bij de zintuigen wordt ook ‘evenwicht’ gerekend, belangrijk om eens te testen als je eenmaal een eerste versie hebt geschreven. Is je verhaal in balans en heb je genoeg details gegeven? Niet te weinig, maar ook niet teveel? Kan je luisteraar of lezer met een zeker gevoel rondwandelen in jouw wereld? En die wereld dan ook eigen maken, zonder overvoerd te raken met feitjes? Denk weer aan horror: de haai van Jaws is maar vijf minuten daadwerkelijk in beeld, op een film met een lengte van twee uur. Je ziet een vin en hoort een magistraal muziekje van slechts twee noten, maar je hoofd maakt er een bloeddorstig monster van. Ga dus vooral een samenwerking aan met je publiek en hun specifieke dirty mind.

En omdat het bij Het Rode Oor dit jaar expliciet om audio gaat: ben je uitgeschreven, draag je tekst dan een paar keer hardop voor. Aan je geliefde, aan jezelf. En aan je voicerecorder op je telefoon. Struikel je nergens over je woorden, gebruik je korte en lange zinnen zodat er een ritme in je verhaal komt? Dan ben je lekker bezig. Monotoon en rechtlijnig toewerken naar een climax, dat is porno. Wees een goede minnaar en plaag. Geef zacht en hard, snel en langzaam. Stel uit. Omcirkel. Ontwijk. Maar geef wat je hebt beloofd aan het begin. Je publiek zal je meer dan dankbaar zijn. En je naam onthouden, voor een volgende ontmoeting wellicht.

Maak het niet te complex of problematisch: je moet je luisteraar opwinden en niet in verwarring brengen.

Meer over Het Rode Oor?

Hier vind je alle teksten, podcasts en informatie.

Alles bekijken